Pastörellozis (Pasteurellosis)

Pastörellalar hayvanların ağız ve nazofarinks mukozasında her zaman bulunurlar. Türlerden biri Pasteurella multicida’dır. Solunum sistemi için önemli tür ise Pasteurella/Manhemia maemolytica’dır.


Sığırların en önemli pastorellozisleri homerajaik septisemi ve pnömonik pastörellozistir. Diğer iki formu buzaların meningitisi ve ineklerin mastitisi olup önem arzederler. Buza meningeal pastörellozisinde etken P.multicida’dır. Mastitis ise; hem P.multicida hem de P.haemolytica ile şekillenir. Sığır pastörellozisinin klasik formu P.multicida tip B ve E toksinlerinin neden olduğu hemorajik septisemidir. Hemorajik septisemi’; birkaç erken bulgunun görülmesinden sonra ölümle sonuçlanan hastalığın perakut formudur. Klinik olarak gözlendiğinde yüksek ateş ve bol salivasyonla birlikte hızlı gelişen bir düşkünlük vardır. Tükürük ve dışkıda etkenler bol miktarda bulunur. Nekropside seröz membranlar ile özellikle AC ve kas gibi organlarda petşiyel kanamlar karekteristiktir. Şiddetli endotoksemi akut fibrinohemorajik intersitisyel pnömoniye neden olabilir. Lenf düğümleri şişkin ve hemorajiktir. Hemorajik septiseminin ödemli formu da vardır. Boyunda ödem şekillenir. 

Brisket (Yüksek rakım hastalığı) ile karışabilir. Septisemi tablosu ile dalakta şekillenen bulgular ise anthrax ile karışabilmektedir. Pnömonik pastörellozis de ise lezyonlar genelde AC dedir. En önemli form çoğunlukla P.haemolytica tip A1 in neden olduğu, şiddetli akut fibrinli yada fibrinonekrotik pnömonidir. Bu pnomoni bronkopnomoni özelliğinde, lober ve en öldürücü formdur. Çok genç buzalarda görülür. Fibrinli lober pnömonide kırmızı-siyah, gri kahve renge değişen kranioventral yerleşimli konsolidasyon alanlara ek olarak, interlobüler septumun belirgin jelatinöz kalınlaşması, fibrinli plöritis ve pıhtılaşma nekroz alanlar karakteristiktir. 

Histolojik olarak nekrotik bölgeler daha önceki dokunun pıhtılaşma nekrozunu izler. Makroskobik olarak bu bölgeler beyaz sınırlıdır. Bir diğer karakteristik özellik ise, mekik şekilli çekirdeklere sahip hücre kümelerinin varlığıdır ve bu hücrelere Yulaf hücreleri adı verilir. Bu hücreler yangılı alveol içinde toplanan lökositler üzerine bakteri toksinleri etkisiyle oluşmaktadır.