Köpeklerdeki Bazı Hastalıklar ve Tedavi Yöntemleri

Önemli Bulaşıcı (Enfeksiyöz) Köpek Hastalıkları

A) Viral Köpek Hastalıkları


Bulaşıcı hastalıklardan bazıları viral olan yani hastalık etkeninin bir virus olduğu hastalıklardır. Viral hastalıkların diğer hastalık etkenlerinden en önemli farkı hastalığı hücrelerin içinde aktif olarak oluşturmaları nedeniyle antibiyotikler ile yok edilememeleridir. Mikroorganizmalara etkili antibiyotik tarzı ajanların hücre içine etki etmemesi nedeniyle viral hastalıklarda en önemli tedbir aşılamalardır.

Kuduz : Kuduz etkeni bir virus olup sinir sistemi üzerinde etkili olan ve tedavisi olmayan ölümcül bir hastalıktır. Tek korunma yolu sağlıklı hayvanların aşılanmasıdır. Kuduz insanlarda ve diğer tüm memelilere bulaşabilen ölümcül bir hastalıktır. Bu sebeple köpek sahiplerinin köpeklerinin kuduz aşılarını 12 haftalık oldukları yaştan itibaren başlayarak her sene yaptırmaları gereklidir. Sahipli köpeklerin kuduz aşılarının yapılması kanunen de zorunludur.

Distemper (Köpek Gençlik Hastalığı) : Hastalık etkeni bir virustur. Genellikle solunum yoluyla bulaşır ve oldukça ölümcüldür. 45 günlük iken aşılara başlanmalıdır ve 16 haftalık olan yavrular aşılanmamış ise risk altındadır ve bu hastalık ölümcül seyreder. Anne sütü yeterli almamış yavrularda daha erken de görülebilir. Aşı yetişkinlerde de senede bir defa uygulanmalıdır.

Parvo (Parvo Viral Enterit): Kanlı ishal hastalığı olarak da bilinir. Hastalık etkeni bir virustur. Aşısız genç köpekler üzerinde oldukça ölümcül bir hastalıktır. 45 günlükten itibaren aşılamalara başlanmalıdır. Başlangıcında kötü kokulu olan ishal kısa süre sonra kanlı ishale dönüşür 2-3 gün içinde ölüm şekillenir.

Coronavirus: Kusma ve ishale sebep olan bir virustur. Tek başına hafif seyreden bir hastalık olsa da parvo etkeni ile birlikte seyrettiğinde ölümcül bir tabloya neden olabilmektedir. Aşılama ile koruma sağlanmalıdır.

Hepatitis (Infectious canine hepatitis – Bulaşıcı karaciğer enfeksiyonu) : Etken bir virustur. Hasta hayvanların idrarı ile etken etrafa yayılmaktadır. Karaciğeri etkileyen bir enfeksiyondur. Hastalık kronik hale geldiğinde gözlerde bulanıklaşmaya sebep olmaktadır. En etkili mücadele yavrular 45 günlük olduklarında aşı programına alınmasıdır. Aksi takdirde yavrularda daha şiddetli olabilmektedir.

Kennel Cough-Barınak Öksürüğü (Bordotella virusu) : Şiddetli öksürük ile seyreden bakteriyel bir hastalıktır. Genellikle bu hastalığın kuvvetle muhtemel teşhisinde öksürükten başka bir belirti ile karşılaşılmaması akla bu hastalığı getirmektedir. Aşılama ile korunma %90 oranında başarı sağlar. Aşının burun içine uygulanan türü klasik olandan daha iyi koruma sağlamaktadır. Toplu hayvan bakılan barınaklar ve köpek otelleri gibi merkezlerde hastalık daha sık görülür ve aşısız hayvanların bu ortamlara bırakılmaması önerilir.

Parainfluenza : Köpeklerin solunum yolu hastalığı olup sık ve birarada bakıldığı barınak, pet mağazası gibi yerlerde bu hastalığa sıkça rastlanır. Öksürük semptomu nedeniyle barınak hastalığı ile karıştırılmakla birlikte bu hastalıkta ilaveten diğer başka semptomların da bulunması ayrımında kolaylık sağlar. Görülen diğer semptomlar ateş, depresyon, soluk almada güçlük, iştah kaybı, burun akıntısı, hapşırma, konjuktivitistir.


B) Bazı Bakteriyel Köpek Hastalıkları
Leptospirosis : Böbrek fonksiyonlarını etkileyen ve ateşle seyreden bir hastalıktır. Böbrekler üreyi süzememesi nedeniyle ürenin vücuttan atılımı aksar. Bulaşmada idrar önemli etkendir. İnsanlara da bulaşabilmesi nedeniyle dikkatli olunmalıdır.

Brucellosis : Genital organlara yerleşen, kısırlığa ve gebe köpeklerin düşük yapmasına sebep olan aynı zamanda da insana bulaşabilen bir hastalıktır. İnsanlara bu hastalık genellikle çiftlik hayvanlarının çiğ olarak tüketilen süt veya süt ürünlerinden bulaşabilmektedir. Ancak hastalığı taşıyan hayvanlarla doğrudan temas ile başta sindirim sistemi yolu ve solunum sistemi olmak üzere deri üzerindeki açıklıklar veya hasarlardan da insanlara bulaşma gerçekleşebilmektedir.
İç Parazitler :

Özellikle sindirim sistemine yerleşen kurtlar köpeklerin güçsüz düşmesine neden olurken yavru köpekler için ölümcül derecede hastalık oluşturabilmektedir. Belirtiler bakımından özellikle ishal, kilo kaybı, iştahta azalma ile sıklıkla karşılaşılmaktadır.

Echinoccosis : Echinococcus granulosus (kist hydatit) etkenine ait yumurtalar köpeklerin dışkılarıyla etrafa saçılabilmektedir. Bu yumurtaların insana bulaşması sonucu insanlarda da kist oluşumuna neden olduğundan köpeklerin çiğ sakatatlar ile beslenmemesine ve iç parazit ilaçlarının düzenli olarak uygulanmasına özen gösterilmelidir.

Giardia: Tek hücreli bir canlı türü olan protozoaların bir türü olan Giardialar tarafından hastalık şekillenmektedir. Aynı zamanda insanlarda da çok sık karşılaşılan bir barsak parazitidir. Bulaşma hayvanların dışkılarından gerçekleşmektedir. Barınaklar gibi hayvanların toplu olarak kaldığı yerlerde sık olarak rastlanılmaktadır. Çoğunluklukla belirti göstermeden seyreden bir hastalık olsa da bazen ishaller görülebilmektedir. Canlının barsaklarında emilimin bozulmasında sebep olduğundan uzun vadede zayıf düşmesine neden olan bir hastalıktır.
Dış Parazitler :

Bit, pire, kene, uyuz gibi dış parazit etkenleri bulunmakla birlikte tedavi açısından bit, pire ve kenenin tedavisi kolaylıkla yapılabilirken, uyuz için tedavi süreci daha uzun ve zorlu olmaktadır.
Kulak Hastalıkları :

Köpeklerde sıklıkla karşılaşılabilen problemler arasında kulak hastalıkları da bulunmaktadır. Allerjik, bakteriyel ya da paraziter gibi çeşitli sebepler kulak rahatsızlıklarına neden olabilmekte olup önemli belirtiler arasında denge kaybı, kaşıma, tüy dökülmesi, başın sallanması gibi durumlar sıralanabilir.

Köpeklerde Sık Rastlanan Diğer Bazı Hastalık ve Belirtiler


Kusma : Kusma genel olarak bir belirti olmakla birlikte aynı zamanda tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Barsak parazitleri, karaciğerde yangı, böbrek yetmezliği veya bakteriyel etkenler de dahil olmak üzere çok farklı nedenleri olabildiği için iyi araştırılması gerekmektedir. Kusmanın tedavisinde genel olarak uygulanması gereken köpeğin akut olarak zehirlenmesinden şüphelenilmiyor ve sık sık veya belirli aralıklarla kustuğu gözlemlenmiş ise hastalığın ana nedeninin ortadan kaldırılması öncelikli olmakla birlikte ilaç tedavisi ile birlikte 24 saat gıda maddesi verilmemesi gerekmektedir. Kusmaya bağlı olarak mideden salgılanan asitin vücut dışına atılmasına bağlı oluşan klor kaybına karşı da izotonik (vücuttaki oranla eşdeğer) sodyum klorur çözeltisi verilmesi vücut dengesinin sağlanması açısından önemlidir. Eğer hastalığın sindirim sistemindeki bakteriyel bir etkenden kaynaklandığından şüpheleniliyor ise anitbiyotik (gr (-) ve anaerob bakterilere etkili Ör: penisilin-gentamisin kombinasyonu) uygulanmalıdır.

İshal (diare) : Etkenlerinin gıda nedenli olabileceği gibi hastalık etkenleri tarafından tetiklenen nedenlerle de oluşabilen bir hastalık belirtisidir. Örneğin aşırı beslenmeye bağlı, bakteriyel (E.coli), paraziter veya pankreas salgısının yetersizliğinden kaynaklanabilen ishal olgularının tedavisinde öncelikli olarak ana etkenin ortadan kaldırılması hedef alınmalıdır. Ayrıca özellikle yoğun ishal olgularında vücutta aşırı miktarda oluşan bikarbonat kaybına bağlı metabolik asidoz şekillenmektedir. Bu durumun tedavisi için mutlaka sodyum bikarbonat takviyesi ve aşırı su kaybının giderilmesi için aynı zamanda izotonik NaCl takviyesi yapılmalıdır. İshalin tedavisinde özellikle kanlı ishal olgularında öncelikli olarak yoğun antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. İshallerde ayrıca köpeğin mamasının da tedavi sürecinde yeniden düzenlenmesi gereklidir. Özellikle haşlanmış patates, pirinç verilmesi mikroorganizma kaynaklı ishal olgularında bakterilerin daha fazla üremesini engelleme amacıyla yedirilebilecek öncelikli güvenilir gıdalar arasındadır.